
W teorii sterowania podczas analizy sygnałów i tworzenia modeli matematycznych badanych obiektów szeroko stosowana jest metoda operatorowa. Wygodnie jest przeksztaÅ‚cić interesujÄ…ce nas sygnaÅ‚y do postaci operatorowej a nastÄ™pnie wykonać dalsze obliczenia. Inaczej metoda operatorowa nazywana jest transformacjÄ… Laplace'a. Metoda operatorowa stosowana jest do rozwiÄ…zywania równaÅ„ różniczkowych. Obiekty z którymi spotykamy siÄ™ w automatyce bardzo czÄ™sto sÄ… opisane równaniami różniczkowymi. Podczas badania reakcji obiektów podawane sÄ… na ich wejÅ›cia różne wymuszenia. Podstawowym sygnaÅ‚em wymuszajÄ…cym jest funkcja jednykowa 1(t). FunkcjÄ™ jedynkowa jest funckjÄ… skokowÄ…, czÄ™sto spotykana jest ona pod nazwÄ… funkcji Heaviside'a lub skoku jednostkowego. W wyniku podania na wejÅ›cie obiektu pewnego sygnaÅ‚u na jego wyjÅ›ciu pojawia siÄ™ odpowiedÂz w postaci sygnaÅ‚u wyjÅ›ciowego.
Zestaw wzorów na podstawowe transformaty Laplace'a oraz ich oryginały. Rozwiązywanie równań różniczkowych metodą operatorową opiera się przede wszystkim na znajomości wzorów na podstawowe transformaty. Wzory na transformaty Laplace'a ważniejszych funkcji zostały już wyprowadzone przez matematyków. Transformaty funkcji można wyznaczyć również z definicji transformacji do postaci operatorowej.
Podstawowe transformaty Laplace'aObiekt automatyki opisany jest transmitancjÄ… operatorowÄ… G(s)=1/s. Na wejÅ›cie obiektu podany jest sygnaÅ‚ u(t)=2 → u(t)=2(t). Transformata Laplace'a sygnaÅ‚u wejÅ›ciowego £{2(t)}=2/s → U(s)=2/s. W zadaniu wyznaczony zostanie sygnaÅ‚ wyjÅ›ciowy w postaci operatorowej Y(s)=G(s)·U(s). SygnaÅ‚ wyjÅ›ciowy zostanie poddany transformacji odwrotnej w celu przejÅ›cia z dziedziny zmiennej zespolonej s do dziedziny czasu t. £-1{Y(s)}=y(t).
Metoda operatorowa - przykÅ‚ad 1Obiekt automatyki opisany jest transmitancjÄ… operatorowÄ… G(s)=1/(s+1). Na wejÅ›cie obiektu podany jest sygnaÅ‚ u(t)=3·t. Transformata Laplace'a sygnaÅ‚u wejÅ›ciowego £{3·t}=3/(s2) → U(s)=3/(s2). W zadaniu wyznaczony zostanie sygnaÅ‚ wyjÅ›ciowy w postaci operatorowej Y(s)=G(s)·U(s). SygnaÅ‚ wyjÅ›ciowy zostanie poddany transformacji odwrotnej w celu przejÅ›cia z dziedziny zmiennej zespolonej s do dziedziny czasu t. £-1{Y(s)}=y(t).
Metoda operatorowa - przykÅ‚ad 2SygnaÅ‚ wyjÅ›ciowy w pewnym obiekcie automatycznej regulacji opisany jest równaniem różniczkowym 2·x"+3·x'+x=4. SygnaÅ‚ posiada warunki poczÄ…tkowe x(0)=1 oraz x'(0)=1. Równanie różniczkowe opisujÄ…ce sygnaÅ‚ wyjÅ›ciowy zostanie rozwiÄ…zane metodÄ… operatorowÄ…. Po transformacji równania do postaci operatorowej zostanie ono rozbite na uÅ‚amki proste. Wyznaczone zostanÄ… oryginaÅ‚y transformat uÅ‚amków prostych. Współczynniki uÅ‚amków prostych zostanÄ… wyznaczone z zastosowaniem wzorów Heaviside'a.
Metoda operatorowa - zadanie 1Model matematyczny obiektu opisany jest transmitancjÄ… operatorowÄ… G(s)=4(s+1). Na wejÅ›cie obiektu podany jest sygnaÅ‚ u(t)=2·sin(ω·t). W zadaniu należy wyznaczyć sygnaÅ‚ wyjÅ›ciowy obiektu y(t). Z definicji transformacji operatorowej wyznaczyć można postać operatorowÄ… sygnaÅ‚u wyjÅ›ciowego Y(s)=G(s)·U(s). Transformaty sygnałów i ich oryginaÅ‚y zostanÄ… wyznaczone z zastosowaniem wzorów na transformaty podstawowych funkcji.
Metoda operatorowa - zadanie 2Znana jest operatorowa postać sygnaÅ‚u zakłócajÄ…cego wystÄ™pujÄ…cego w obiekcie. SygnaÅ‚ zakłócajÄ…cy opisany jest równaniem operatorowym F(s)=(s2+2·s+1)/((s+3)3·s2). OryginaÅ‚ postaci operatorowej sygnaÅ‚u zostanie wyznaczony z zastosowaniem wzorów na transformaty Laplace'a podstawowych funkcji. Współczynniki oryginaÅ‚u funkcji sygnaÅ‚u zakłócajÄ…cego zostanÄ… wyznaczone z zastosowaniem wzorów Heaviside'a.
Metoda operatorowa - zadanie 3Znana jest operatorowa postać sygnaÅ‚u zakłócajÄ…cego wystÄ™pujÄ…cego w obiekcie. SygnaÅ‚ zakłócajÄ…cy opisany jest równaniem operatorowym F(s)=(s2+1)/(s·(s+1)·(s-2)). OryginaÅ‚ postaci operatorowej sygnaÅ‚u zostanie wyznaczony z zastosowaniem wzorów na transformaty Laplace'a podstawowych funkcji. Współczynniki oryginaÅ‚u funkcji sygnaÅ‚u zakłócajÄ…cego zostanÄ… wyznaczone z zastosowaniem wzorów Heaviside'a.
Metoda operatorowa - zadanie 4